katran ve tüy

Poyraz Karayel'den Bir Sahne - 2

Daha önce yaptığım gibi, yine Poyraz Karayel için yazmış olduğum bir sahne üzerinden yazılanla çekileni karşılaştırıp sahneyi nasıl yazdığımı anlatacağım. Aşağıdaki sahne Poyraz Karayel'in 79. bölümünden. Sahne uzun olduğu için ikiye bölünmüş durumda. Bu yüzden size süre aralığı vereceğim, böylece videoda söylediğim süreler arasına bakarak sahneleri izleyebilirsiniz:

SAHNELERİ İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ

Buradaki videonun başından üçüncü dakikasına kadar olan bölümde sahnenin ilk kısmını (00:00 - 03:07) dördüncü ve yedinci dakikalar arasında da sahnenin ikinci kısmını izleyebilirsiniz. (04:16-06:45)

Şimdi de sahnenin senaryosuna bakalım:

Şimdi de sahnenin hikayesini anlatayım:

"Birbirleri hakkındaki gerçekleri bilmeyen Bahri ve Savaş yüz yüze... Savaş yani Çetin, Bahri'nin nüfuzunu kullanarak Nevra'nın ona yıktığı işi gerçekleştirmek istemektedir. Kendisini tanımayan Bahri'nin güvenini kazanmak ve ortaklık teklif etmek için Baba'yı ziyarete gelir."

79. bölümde Savaş'ın Çetin kimliğiyle, henüz Zafer'in katili olduğunu bilmediği Bahri'yi evinde ziyaret edip ortaklık teklif edeceği bu sahnede izlenecek olan, tretmanda adımlanması istenen kabaca buydu. Elbette sahne yazarken amaç hikayeyi bir adım ilerletme görevini yerine getirip tretman maddesini karşılamaktır ancak ondan başka, önemli olan sahnenin güçlü ve oyuncaklı/buluşlu bir yapıyla akılda kalıcı olmasıdır. Ben de payıma düşen bu sahneyi ilgi çekecek şekilde yazmanın bir yolunu bulmalıydım. 

Yüzleşmeler, bilhassa karşı karşıya geçip iki koltuğa oturan iki adamın konuşması her senaryo için bir tehlikedir. Senarist bunu tekdüze ve gizemsiz bir halden alıp gücün el değiştirdiği, iki kişinin birbirine karşı duygu değişimleri yaşayabildiği bir hale sokmazsa "konuşan kafalar" tabir ettiğimiz sıkıcı ve özelliksiz bir diyalog kalır elimizde. Bu tip sahnelerin iyi sahne olabilmesi için hikayede bir adım atarken karakterlere dair bir şey söylemesi, iki adamdan biri bir amaca ulaşmaya çalışırken diğerinin buna engel çıkarması elzem. İşte bu sebepten buna benzer sahnelerde yapıyı kurarken bir sahne buluşu, yani anlatıyı taşıyacak, aktaracak fiziksel ya da içsel bir buluş ortaya koymak gerekiyor. Benim de ihtiyacım buydu.

Bu arada bu işi kusursuzca başaran bir örnek olarak Heat (1995) filminde De Niro ve Pacino'nun yüzleştiği, filmin geri kalanında yaşanacakları bize nefis bir replik takasıyla aktaran restoran sahnesini verebiliriz:

"Tehlikenin sıcaklığını ensende hissettiğin an 30 saniye içerisinde bırakıp gidemeyeceğin hiçbir şeye bağlanma..."

Böyle sahnelerin buluşları genellikle bizatihi karakterlerin içinden çıkar. Karakter arka planları, alışkanlıkları, hobileri, duygu durumları, tikleri ve işte aklınıza ne gelirse, bu sahneleri renklendirecek buluşlar için kurcalanabilir. Benim de bu sahneyi yazmadan önce tek bir hedefim vardı, iki karakterin içinden ortak bir buluş üreterek karakterleri bağlamak. Ben de buradan hareketle Bahri Baba'nın hobisi, tarihi eser kaçakçısı Savaş'ın uzmanlık alanına giren bir tesbihi kullanarak iki karakter arasında geçen bu sahneyi kurgulamayı başardım.

Tesbih, Savaş'ın Bahri'nin ilgisini çekmesini, tesbihin cinsi ve öyküsü ise Bahri'nin Savaş'a saygı duymasını sağlayacaktı. Ancak tesbih, tüm bunların sonunda tek bir ana, sabırsız Savaş'ın Bahri'yi etkilerken aynı zamanda özgüvenini ve zekasını göstermesine hizmet eden bir buluşa hizmet etmeliydi. İşte o an da Savaş'ın son repliğiydi:

"Biliyorum. Beklerken sıkılmayayım diye bir tane (tesbih) de kendime aldım..."

Sahne böylece güvensizlik ve güven arasında Savaş'ın hamlelerine Bahri'nin temkinle cevap verdiği ama nihayet etkileyici bir numara çeken Savaş'ın Bahri'yle buzları eritmeyi başardığı, inişli çıkışlı bir güç takasına dönüştü. Ben de ortaya çıkan sahneden memnun kaldım.

Sahnenin yazılış öyküsü kabaca böyle dostlar. Keşke dizi süreleri kısalsa ve senaristler sahnelerin üzerine düşünecek bolca vakit bulabilseler dileğiyle bitireyim.

Not: Konuyla ilgili bir önceki gönderi için tıklayınız.

Yerli Dizi Yersiz Uzun (SenDer Bildirisi)

Benim de imzacıları arasında yer aldığım yüze yakın aktif senarist aşağıdaki bildiriyi kamuoyuyla paylaşmak istedik:

İLAN EDİYORUZ: #YerliDiziYersizUzun

Türkiye dizi sektöründe, senaryo yazarları olarak mutsuzuz.

Dünyanın hiçbir yerinde örneği olmayan, sadece hakkıyla üretme sürecini değil, izleme sürecini de imkansız kılan 120-150 dakikalık diziler yazmaktan dolayı şiddetli mutsuzluk içindeyiz...

140 dakika, çarpı 30 küsür hafta boyunca, hikâye anlatmaya çalışırken, dramanın gereği olan tüm temel ögelerden verdiğimiz tavizlerden ötürü,
temposuz, akmayan, uzun bakışmalar, müzik-altılar ve flashbackerle şişirilmiş bölümler yazmaktan ötürü mutsuzuz.

Her hafta 140 dakikalık metin üretmek için, hayatımızda başka hiçbir şey yapmaya fırsat vermeyecek şekilde çalışmaya mecbur olmaktan ötürü mutsuzuz.

Mesleğimize olan aşkımız, tutkumuz mevcut durumu devam ettirme gücünü bize verirken, bu tempoya ayak uyduramadığı ya da uydurmak istemediği için mesleği bırakmış pek çok ustamız, meslektaşımız adına mutsuzuz.

Yazdığımız dizilerin her bir bölümünün, yurt dışına satılırken üçe bölünmesi ve çarpı 3 bölüm para kazandırması uğruna, sinema dilinden uzak, günlük hayat ritminde akan senaryolar yazdığımız için mutsuzuz.

Bir hafta içinde 140 dakika, tempolu ve sürükleyici bir bölüm yazmanın imkansızlığına rağmen, arada hasbel kader iyi yazdığımız bölümlerin de zamansızlıktan ötürü deforme edilmesi ya da etkisiz çekilmesi yüzünden mutsuzuz...

Dünyanın hiçbir yerinde bu sürelerde dizi yazılmaz ve üretilmezken; yıllar önce 90 dakikaya hayır dediğimiz ‘Yerli Dizi, Yersiz Uzun!’ eyleminden bu yana yayın süreleri 150 dakikalara çıkmış olduğu için; mesleğimiz, işimize olan saygımız, hikaye ve senaryo üretirken sahip olduğumuz profesyonel görüşler ve insani şartlarda çalışma arzumuz yok sayıldığı için mutsuzuz.

Bu tempo yüzünden çok hızlı yıprandığımız, yıprandığımız için de, yapımcıların kolayca senarist değiştirebilme halinden ötürü mutsuzuz.
Süreler yüzünden hikayelerimizi hızlı tükettiğimiz, sonrasında top çevirerek kendi hikaye ve karakterlerimize ihanet eder duruma düştüğümüz için mutsuzuz...

Uzun süreler yüzünden hikayesini sezon finalinden önce tüketen, tükettiği için de sezon ortasında final yapan diziler ve işsiz kalan bütün dizi çalışanları adına mutsuzuz.

Yapım şirketlerinin, aynı saatte diğer kanalda yayınlanan diziden daha uzun süre yayında kalma hırsı uğruna, daha uzun bölüm talep etmesinden; hikâye süresini, hikayenin kendisinin belirlemesi gerekirken, bu rekabetin mevcut süreyi belirler duruma gelmesi saçmalığından ötürü külliyen mutsuzuz!

Dizi sürelerinin kısalmasının, Türkiye dizi sektöründe çalışan her birim ve her birey için, daha insani şartlarda yazmak, üretmek, çekmek, oynamak ve daha evrensel, daha kaliteli işler yapabilmek için hayati olduğunun altını çizerek,
Biz aşağıda ismi bulunan senaryo yazarları olarak 60 dakikadan uzun süren diziler yazmamak için bir araya geldiğimizi, güç birliği oluşturduğumuzu ve görmezden gelinemeyecek, gözden çıkarılamayacak bir çoğunluğa ulaşmak için çalıştığımızı sektöre ve kamuoyuna ilan etmek isteriz.

Dizilerin ve kanalların gelir kaynağı olan reklam bütçelerinin, bu sürelere göre revize edilmesini, tüm birimlerin bu konuda iş birliği içinde olmasını ve el birliğiyle, hızla bir batağa doğru giden Türkiye dizi sektörünün intiharına mani olmak için bu karar ve eylemimizin desteklenmesini bütün oyuncu, set çalışanı, yönetmen arkadaşlarımız ile yapımcılarımıza rica ile beyan ederiz.

Senaryo Yazarları

1. Selcan Özgür
2. Ezgi Özcan (Seviyor Sevmiyor)
3. Zeynep Küçükerciyes (Adını Sen Koy)
4. Nuran Evren Şit (Vatanım Sensin)
5. Ali Aydın (Vatanım Sensin)
6. Funda Alp
7. Meriç Demiray
8. Cem Görgeç
9. Cenk Boğatur
10. Derem Çıray (Paramparça)
11. Berfu Ergenekon (Anne)
12. Ercan Mehmet Erdem (46 Yok Olan)
13. Ceylan Güleç (Kiralık Aşk)
14. Sinan Biçici (Hayat Bazen Tatlıdır)
15. D. Gülden Çakır
16. Melih Çam (Hayat Şarkısı)
17. Özlem Elginöz (Kırgın Çiçekler, Aşk ve Mavi)
18. Mahinur Ergun (Hayat Şarkısı)
19. Ozan Yurdakul (Arka Sokaklar)
20. Erkan Birgören (Kırlangıç Fırtınası)
21. Kerem Deren
22. İlker Arslan (Tatlı İntikam)
23. Deniz Akçay (Bana Sevmeyi Anlat)
24. Birol Elginöz (Kırgın Çiçekler, Aşk ve Mavi)
25. Ayça Üzüm (Paramparça)
26. Özlem Yılmaz (Kara Sevda)
27. Burcu Görgün (Kara Sevda)
28. Pınar Bulut
29. Ethem Özışık (Poyraz Karayel)
30. Cüneyt Bolak
31. Barış Erdoğan
32. Ayşenur Sıkı (Vatanım Sensin)
33. Melek Seven (Poyraz Karayel)
34. Deniz Gürlek (Poyraz Karayel)
35. Melih Özyılmaz (Poyraz Karayel)
36. Gökhan Horzum
37. Cansu Çoban (Yüksek Sosyete)
38. Serap Gazel (Dayan Yüreğim)
39. Sinan Yurdakul (Arka Sokaklar)
40. Murat Özdemir (Adını Sen Koy)
41. Deniz Dargı (Güneşin Kızları, Güneşi Beklerken)
42. Murat Aras (Seksenler)
43. Güliz Kucur
44. Didem Ayberkin
45. İlker Barış(Kiralık aşk)
46. Gül Abus (Kırgın Çiçekler, Aşk ve Mavi)
47. Berrin Tekdemir
48. Nilgün Öneş
49. Neşe Cehiz
50. Elif Usman Ergüden (Cesur ve Güzel)
51. Nergis Otluoğlu Akoğlu (Vatanım Sensin)
52. Nuriye Bilici (Vatanım Sensin)
53. Sema Ali Erol
54. Mahir Erol
55. Ercan Durmuş
56. Hakan Bonomo
57. Aksel Bonfil
58. Serdar Soydan (Cesur ve Güzel)
59. Alphan Dikmen (Hangimiz Sevmedik)
60. Başak Angigün
61. Hazan Toma (Adını Sen Koy)
62. Teoman Gök (Adını Sen Koy)
63. Münevver Yıldız (Adını Sen Koy)
64. İnan Güngören (Adını Sen Koy)
65. Eren Azak (Adını Sen Koy)
66. Elif Yılmaz (Adını Sen Koy)
67. Pınar Ordu (Tatlı İntikam)
68. Feza doğru
69. Burcu Över (Kırgın Çiçekler, Aşk ve Mavi)
70. Deniz Madanoğlu (Bu Şehir Arkandan Gelecek)
71. Korcan Derinsu (Deli Sevda)
72. Cihan Çalışkantürk (Deli Sevda)
73. Yılmaz Şahin
74. Yeşim Çıtak (Kırgın Çiçekler)
75. Ozan Aksungur
76. Yelda Açıkgöz
77. Onur Ünlü
78. Orçun Okşar
79. Gözde Baykara
80. Sevgi Saygı
81. Sinan Tuzcu
82. Bilal Babaoğlu
83. Pınar Uysal (Seni Kimler Aldı)
84. Betül Yağsağan (Karagül)
85. Fikret Bekler
86. Şahika Erkıran Çakırca
87. Ayşe Günsu Teker
88. Sevgi Yılmaz
89. Aylin Alıveren (İstanbullu Gelin)
90. Ayşin Akbulut (Evlat Kokusu)
91. Gülsüm Öz
92. Gözde Baykara
93. Burak Acar (Elif)
94. Atasay Koç (Evlat Kokusu)
95. Yekta Torun (Umuda Kelepçe Vurulmaz )
96. Onay Durgun (Kardeş Payı)
97. Tufan Bora (Seni Kimler Aldı)

Basın İletişim:
Sen-Der (Senaryo Yazarları Derneği)
senaryoyazarlari@gmail.com